نانا موسکوری

نانا موسکوری روز سیزدهم اکتبر 1934 در کرت یونان متولد شد. فروش سیصد میلیون صفحه و نوار و سی.دی از 1500 ترانه به هشت زبان در سراسر دنیا، و پنج دهه درخشش بر همه صحنه‌های جهانی هنر، رکوردهایی دست نیافتنی برای نانا همراه داشته است

خانواده موسکوری، آن گاه که نانا تولد یافت، در چانیا، دومین شهر بزرگ جزیره کرت(1) سکونت داشت. پدرش کنستانتین در یک سینمای محلی متصدی پروژکتور بود و مادرش آلیس در همان سینما کنترلچی بود. سه ساله که شد، پدر خانواده را به آتن کوچاند و آنجا به سختی کار کرد تا بتواند نانا و خواهر بزرگش جنی را راهی کنسرواتوار آتن کند. نانا از شش سالگی نبوغی نشان داد در موسیقی، به خصوص نقیصه‌ای مادرزادی، داشتن تنها یک تار صوتی، صدایی استثنایی به او هبه کرده بود که تا کنون همراهش است، هم در صحبت کردن و هم در خوانندگی

کودکی نانا موسکوری هم‌زمان شد با اشغال یونان بر دست آلمانیان نازی و پیوستن پدرش به نهضت مقاومت ضد نازی. با همه سختیهای این دوران و به رغم تک تار صوتی که نقصش تلقی می‌شد، به تحصیل جدی آواز پرداخت. به رادیو زیاد گوش می‌داد و در عالم کودکی عاشق صدای فرانک سیناترا، الا فیتزجرالد، و بیلی هالیدی بود

سرانجام در سال 1950 در کنسرواتوار پذیرفته شد و در موسیقی کلاسیک، رشته تخصصی آواز را انتخاب کرد. بعد از هشت سال تحصیل در کنسرواتوار، به تشویق دوستانش به موسیقی جاز رو آورد و با آنان یک باند و حتی یک برنامه رادیویی ترتیب داد. وقتی استاد آوازش در کنسرواتوار خبردار شد از داستان، با تعصبی که به موسیقی کلاسیک داشت، به حدی که موسیقی جاز را کاملا بی‌ارزش می‌دانست، خشمگین شد تا جایی که نانا را از شرکت در امتحانهای نهایی هم محروم کرد. ناگزیر، نانا کنسرواتوار را ترک کرد و به آواز خوانی در کلوب زاکی در همان آتن رو آورد

کار نانا موسکوری در کلوبهای شبانه آتن بالا گرفت و شهرتی به هم زد، تا سال 1957 که اولین بار ترانه "شیدایی" را به دو زبان یونانی و انگلیسی برای شرکت اودئون-امی ضبط کرد. بختش اما آنجا بر در زد که در 1958 با آهنگساز نامی یونان، هاجیداکیس ملاقات کرد. هاجیداکیس که از اولین لحظه به صدای استثنایی نانا پی برد، به او پیشنهاد همکاری داد. سال بعد نخستین ترانه ساخت هاجیداکیس را در افتتاحیه فستیوال آواز یونان اجرا کرد، که جایزه اول را برایش به ارمغان آورد. دیگر قدم گذاشته بود به جاده‌های شهرت و محبوبیت

نانا موسکوری در سال 1960 باز در همان جشنواره آواز یونان، دو ترانه دیگر از هاجیداکیس اجرا کرد، هر دو به فینال رسیدند و به اشتراک اول شدند! سال بعد، ترانه متن یک فیلم مستند آلمانی را اجرا کرد که در مورد یونان بود. این ترانه که بر اساس تمی از هاجیداکیس تصنیف شده بود، هنوز هم به نام "رزهای سفید آتن" از بهترین آثار نانا به شمار است

در 1962 نانا ملاقاتی داشت با کوئینسی جونز، به تشویق او به نیویورک سفر کرد و آلبوم "دختری از یونان می‌خواند" را به سبک جاز امریکایی منتشر کرد. این آلبوم و "کتاب رنگامیزی من" که کوتاه مدتی بعد در انگلستان انتشار داد هر دو پر فروش‌ترین شدند

اما سال 1963 هجرت دائمی نانا را به همراه داشت از یونان به پاریس. آنجا توجه آهنگساز نامدار فرانسوی، میشل لوگران را جلب کرد و با اجرای دو ترانه از او در سالهای 1964 و 65 به موفقیتهای تازه‌ای دست یافت. در 1965 آلبوم انگلیسی زبان "نانا می‌خواند" را در ایالات متحد تهیه کرد. موزیسین امریکایی، هری بلافونته این آلبوم را شنید و بسیار پسندید. پس نانا را به توری همراه با خود دعوت کرد. در این تور بود که بلافونته از نانا خواهش کرد عینک معروف با قاب سیاه را، که امضای هنری نانا شده بود، کنار بگذارد. نانا نه چندان دل بسته بود به آن عینک که بتواند کنارش نهد، چنان از این پیشنهاد پریشان شد که در روز دوم تور می‌خواست بلافونته را ترک کند. باری، بلافونته ناچار از این پیشنهاد گذشت و تور به خیر و خوشی ادامه یافت! سال بعد آلبومی فرانسوی زبان او را بر قله‌های هنر فرانسه نشاند. "آدیو آنجلینا" ، معروف‌ترین اثر نانا، از جمله ترانه‌های این آلبوم است

در سال 1968 توجه نانا موسکوری به بازار هنری انگلستان جلب شد و به تهیه و اجرای یک شوی تلویزیونی برای بی.بی.سی پرداخت(2) که یک فصل بر دوام بود. سال بعد ترانه محبوب "دوباره و دوباره" را اجرا کرد که باز دنیا را فتح کرد. پس از آن تورهایی برگذاشت در استرالیا و زلاند نو و ژاپن

موفقیتهای پی درپی نانا موسکوری ادامه یافت. در سال 1984 سرانجام نانا به موطنش بازگشت، نه برای اقامت، برای اجرای کنسرتهایی در یونان. یک سال بعد ترانه متن سری تلویزیونی "دختر میسترال" را برای شبکه بی.بی.سی اجرا و ضبط کرد و آن را "تنها عشق" نام نهاد. دیگر بار این ترانه در سراسر جهان پخش شد و بعد به زبانهای دیگر هم اجرا شد. در سال 1987 باز هم به برگذاری تورهایی دیگر در کره جنوبی، تایوان، سنگاپور، هنگ کنگ، مالزی، و تایلند اقدام کرد

در سال 1991 آلبوم "تنها عشق" که این بار گلچینی بود از بهترین ترانه‌های انگلیسی خوانده‌اش، پرفروش‌ترین آلبوم شد در ایالات متحد. بعد از آن آلبومهای بی‌شمار دیگر از نانا انتشار یافتند، بی‌وقفه. در این سالها ترانه‌های زیادی با همراهی هنرمندان سرشناس دیگر اجرا کرد، از جمله با دمیس و خولیو. در سال 1997 در کنسرتی بزرگ برای صلح جهانی شرکت کرد در کلیسای سن جان در نیویورک. این کنسرت به صورت یک آلبوم هم منتشر شد و بعد در شبکه تلویزیونی پی.بی.اس پخش شد

در سال 2004 یک شرکت ضبط فرانسوی مجموعه‌ای از 34 سی.دی در یک جعبه تهیه و منتشر کرد که بیشتر از 600 ترانه فرانسوی نانا را در بر می‌گرفت. در سال 2006 رسما اعلان کرد که قصد دارد در ظرف دو سال بازنشسته شود. به همین منظور یک سری کنسرتهای خداحافظی در اروپا، استرالیا، آسیا، امریکای جنوبی، ایالات متحد، و کانادا برگذار کرد

از زندگی خصوصی نانا موسکوری می‌توان به اختصار گفت، در سال 1961 با جرج پتسیلاس ازدواج کرد و از او دو فرزند دارد، نیکولاس و هلن. در سال 1975 این دو جدا شدند. نانا دیگر ازدواج نکرد تا سال 2003 که آندره چاپل را به همسری برگزید. بعد از اعلام بازنشستگی در کنسرتی در آتن در بیست وچهارم ژوئیه 2008، نانا موسکوری و همسرش در سوئیس اقامت گزیده‌اند

نانا موسکوری در دوره‌ای کوتاه از زندگی به سیاست هم پرداخت، بعد از آن که به جانشینی اودری هیپورن به عنوان سفیر صلح یونیسف انتخاب شد و ناخواسته به بوسنی کشیده شد، در آنجا عمیقا تحت تاثیر عواقب ناگوار جنگ به خصوص بر کودکان بوسنیایی قرار گرفت. کنسرتهایی خیریه در سوئد و بلژیک حاصل این تاثر بود، همه به نفع کودکان جنگ زده بوسنی. دیری نگذشت که در سال 1994 به عضویت پارلمان اروپا درآمد، ولی خیلی زود، در سال 1999 در اعتراض به جنگهای سراسر جهان از پارلمان کناره گرفت و سیاست را یکسره کنار نهاد

ویدیویی ببینید از ترانه زیبای نانا، مون آمور، که بر اساس تم اصلی موومان دوم گیتار کنسرتویی تصنیف شد به نام کنسرتو آرانخوئز اثر خواکین رودریگو. معلوم نیست این ملودی زیبای رودریگو نانا را محبوب‌تر کرد یا آواز دلنشین نانا کنسرتو آرانخوئز را به شهرت رساند

توضیح (1) این اسم باید به کسر کاف و را خوانده شود، تقریبا بر وزن سجل
توضیح (2) این شو هم‌زمان از تلویزیون ملی ایران هم پخش می‌شد