دوشنبه، بهمن ۲۲، ۱۳۸۶

دیافراگم و شاتر

دیدیم نوردهی سه مؤلفه دارد، آیزو (حساسیت) و شاتر (زمان نوردهی یا سرعت شاتر در اصطلاح عکاسان) و دیافراگم (قطر روزنه). همین طور با قاعده اف 11 آشنا شدیم، که در نور معمولی روز، با اف استاپ 11 می‌توان شاتر را معکوس آیزو انتخاب کرد، مثلا شاتر پانصدم برای آیزوی 400 یا شاتر دویست وپنجاهم برای آیزوی 200 یا شاتر 125 برای آیزوی 100 و بسیاری ترکیبهای دوتایی دیگر. کدام ترکیب درست است؟ تا جایی که فقط نوردهی درست مطرح باشد همه ترکیبها درست هستند، ولی هر ترکیبی منظوری خاص را برآورده می‌کند
اول بگویم، هر تغییر در هر یک از سه عامل نوردهی یک استاپ خوانده می‌شود. با تغییر اف استاپ از 11 به 8 یک استاپ نور ورودی به دوربین اضافه می‌شود (به خاطر دارید حتما، عدد اف استاپ با قطر روزنه و در نتیجه با میزان نور نسبت عکس دارد.) همین طور بالا بردن آیزو از 100 به 200 یا کم کردن شاتر از پانصدم به دویست وپنجاهم یک استاپ نور را افزایش می‌دهد. برای انتخاب ترکیب مناسب آیزو و شاتر و دیافراگم عواملی غیر از نوردهی به مساله اضافه می‌شوند، مهم‌تر از همه، عمق میدان و سرعت سوژه و روشنی یا تاریکی محل عکس گرفتن
هر چه محل روشن‌تر باشد به آیزوی کوچک‌تر (حساسیت کمتر) احتیاج داریم. در نور عادی روز آیزوی 100 یا حتی 50، در صورت امکان، کافی است. به خصوص که در دوربینهای دیجیتالی بالا رفتن آیزو نویز (دانه‌های ریز سبز و قرمز) را افزایش می‌دهد تا کیفیت تصویر نازل شود. در نور کم روز، مثل روز ابری، آیزوی 200 تا 400 خوب است، و در جای بسته (موزه، مهمانی داخل خانه، و نظایر اینها) آیزوی 800 یا بیشتر می‌تواند به کار رود. پس خوب است از سه عامل کذایی ابتدا آیزو را انتخاب کنیم
دیافراگم یا قطر روزنه عمق میدان را تعریف می‌کند. بدون این که وارد مباحث فیزیکی نور شوم، عمق میدان میزان وضوح تصویر در جلو و عقب سوژه است. دیده‌اید به یقین، تصویری از گل یا پرتره‌ای از صورت که زمینه آن محو است، و هم تصویری از یک منظره که از جلوی آن تا پشت کوهها مثلا، که شاید کیلومترها فاصله داشته باشد از دوربین، همه شفاف و فوکس (به کسر کاف به معنی خوب تنظیم شده) است. در مورد اول، سوژه (گل یا صورت) مرکز فوکس و کاملا واضح و شفاف است، قدری جلو تا قدری پشت آن چندان خارج از تنظیم نیست (وضوح کافی دارد، هر چند نه به اندازه سوژه)، و جلوتر و عقب‌تر از آن محو (ناتنظیم) است. فاصله‌ای که عکس وضوح کافی دارد عمق میدان می‌گویند. برای تنظیم عمق میدان سه عامل را می‌توان تغییر داد، فاصله کانونی بزرگ‌تر، یا دیافراگم بزرگ‌تر (اف استاپ کمتر)، یا فاصله کمتر دوربین از سوژه، همه عمق میدان را کاهش می‌دهند. مثلا برای محو کردن زمینه گل یا پرتره (عمق میدان کم)، از لنز تله استفاده کنید تا فاصله کانونی زیاد شود (اگر دوربین پایه دارید بی امکان تغییر لنز، زوم کنید)، یا دیافراگم را تا حد امکان باز کنید (اف استاپ کوچک مثل 2)، یا از سوژه دور نشوید. البته، باز کردن دیافراگم مستلزم آن است که زمان شاتر کم شود تا نوردهی مناسب هم از دست نرود در ضمن
اما شاتر یا زمان شاتر به سرعت سوژه بستگی دارد. پرتره از سوژه ساکن زمانی چندان کم لازم ندارد، مثلا شصتم ثانیه تا دویست وپنجاهم خوب است. نگویید شصتم ثانیه کجا و دویست وپنجاهم کجا! این فقط دو استاپ تغییر است، از شصتم به صدوبیست وپنجم، و بعد به دویست وپنجاهم. عکس ورزشی از دونده یا دوچرخه سوار به شاتر کوچک مثل هزارم یا کمتر نیاز دارد، و عکس گرفتن از مسابقه اتومبیل‌رانی با زمان بیشتر از دوهزارم ثانیه میسر نیست. عکسهای خاص هم البته شاترهای خاص می‌طلبند. یک مثال، عکاسی در شب است از نور ماشینها که به صورت خطی قرمز در عکسها دیده‌اید. زمان شاتر باید چنان زیاد باشد (از پانزده ثانیه تا چند دقیقه) که ماشین در حال حرکت نور ندهد (در عکس نباشد) ولی چراغش مداوم و پیوسته نور دهد. مثال دیگر تصویر آب است در فواره یا آبشار. با شاتر کوچک مثل دویست وپنجاهم یا کمتر، قطره‌های آب هم دیده می‌شوند (به اصطلاح عکاسان، سوژه فریز می‌شود)، ولی با زمان شاتر بزرگ آب یکنواخت و ابریشمی به تصویر می‌آید
خلاصه، بسته به نیاز آیزو را انتخاب کنید، بعد با توجه به آن‌چه از عکس انتظار دارید (عمق میدان یا سرعت سوژه)، دیافراگم را انتخاب و شاتر را محاسبه کنید، یا شاتر را انتخاب و دیافراگم را محاسبه کنید، طوری که در هر حال ترکیب این سه به نور مناسب ختم شود
مطلب مرتبط: نوردهی

1 نظر

Blogger Unknown نوشته

واقعا مرسی,مطالب عکاسی خیلی کمکم کرد.موفق باشید.برای گرفتن اولین عکس با اولین دوربین حرفه ای که دارم کاملاٌ نیاز به مطالب شما داشتم.وقتی بتونم یه عکس خوب بگیرم حتماٌ براتون میفرستم.ولی فکر کنم به خیلی زمان نیاز دارم

۱۴ آبان ۱۳۸۷ ساعت ۱۴:۵۰  

ارسال یک نظر

خانه

Online dictionary at www.Answers.com
Concise information in one click

Tell me about: