خط فارسی

چند ماه پیش خبر دادم که فرهنگستان دستوری برای خط فارسی انتشار داده است

سالها بود که در انتخاب طریق املای فارسی هر کسی از ظن خود یار می‌شد، یکی نوشته‌های بزرگان را معیار می‌کرد، دیگری به کتابهای فارسی دبستان و دبیرستان متوسل می‌شد، و یکی هم به "غلط ننویسیم" استاد نجفی – که خود عضو فرهنگستان است -- استناد می‌کرد، و به این شکل، غلط یا درست بودن نوشته چندان گزاره‌پذیر نبود

اما بعد از انتشار دستور خط فرهنگستان، به سلیقه نوشتن معذور نمی‌تواند بود. این دستور مثل آیین‌نامه‌های طراحی برای مهندسان است و به باور من متابعت از آن، یک باید است به قول فرنگیان. لذاست که برآن شدم از این پنجاه‌وسه صفحه دستور، چند مورد را که بیشتر مورد استفاده است برای استفاده عموم خلاصه کنم، با این توضیح که من نه تخصصی در ادب فارسی دارم و نه ادعایی (هر چند که از قوه ادراک به کلی بی‌بهره نیستم)، و به کسی که فرصت و علاقه دارد سفارش می‌کنم آب را از سرچشمه بردارد.

در صفحه 15 آمده "به" در موارد زیر پیوسته نوشته می‌شود
اول، هنگامی که بر سر فعل یا مصدر بیاید (همان که اصطلاحا بای زینت یا تاکید خوانده می‌شود)، مثل بگفتم، بروم
دوم، در ترکیبهای بدین، بدان، بدو، بدیشان
سوم، در ساختن صفت، مثل بخرد، بنام، بهنجار
درسایر موارد جدا نوشته می‌شود، مثل به او، به سختی، روبه‌رو

ایضا در صفحه 15 آمده "می" و "همی" همواره جدا نوشته می‌شوند، مثل می‌رود، همی‌گوید

در این مورد، بد نیست خارج از دستورهای فرهنگستان اشاره شود که بهتر است، یا لااقل قشنگ‌تر است که در تایپ کامپیوتری از نیم‌فاصله استفاده شود. می شود با یک فاصله و می‌شود با نیم فاصله چنین دیده می‌شوند

در صفحه 16 آمده "تر" و "ترین" همواره جدا نوشته می‌شوند، مثل بزرگ‌تر، عاقل‌تر
استثنا: بهتر، بیشتر، کمتر

باز در صفحه 16 آمده نشانه جمع "ها" همواره به اسم می‌چسبد، مثل کتابها، درسها، باغها
استثنا: به هر دلیل بخواهیم روی صورت مفرد تاکید کنیم، مثل کتاب‌ها، باغ‌ها، یا حرف آخر اسم، های غیرملفوظ یا های ملفوظی باشد که قبل از آن حرف متصل باشد، مثل میوه‌ها، سفیه‌ها

و در صفحه 20 قواعد کسره اضافه ذکر شده، و به خصوص به مورد سوم توجه فرمایید
اول، نشانه کسره اضافه در خط آورده نمی‌شود، مگر برای رفع ابهام، مثل اسبِ چموش
دوم، کلمه‌هایی مانند رهرو و پرتو، در حالت مضاف، بسته به نوع تلفظ با صامت میانجی "ی" یا بدون آن نوشته می‌شوند، مثل پرتوی آفتاب، یا پرتو آفتاب
سوم، در کلمه‌های مختوم به های بیان حرکت در حالت مضاف، از "ء" (شکل کوچک شده "ی") استفاده می‌شود، مثل خانۀ من (خانه‌ی من غلط است)، نامۀ او (نامه‌ی او غلط است)
چهارم، در کلمه‌های عربی مختوم به "ی" که آ تلفظ می‌شود، در حالت اضافه، "ی" به الف تبدیل می‌شود، مثل عیسای مسیح، موسای کلیم

به مژده رجوع کنید تا نحوه ایجاد نیم‌فاصله را ببینید