استراوینسکی

ایگور فیودورویچ استراوینسکی، آهنگساز روسی، تاثیرگذارترین موسیقی‌دان قرن بیستم دانسته شده که علاوه بر آهنگسازی در نواختن پیانو و رهبری ارکستر هم متبحر بود. او ابتدا با ساختن سه باله به سفارش دیاگیلف شهرت و محبوبیت یافت. اول پرنده آتشین در سال 1910، سپس پتروشکا در 1911 که البته بعد در 1947 بازنگری شد، و سرانجام پرستش بهار در سال 1913. هر سه باله توسط گروه باله روسی دیاگیلف در فرانسه اجرا شدند. بعد از دوره اول آهنگسازی به سبک کاملا روسی، استراوینسکی در دهه 1920 به مکتب نیوکلاسیک رو آورد و به تبعیت از بزرگان تاریخ موسیقی، آثاری در فرم کنسرتو گروسو و سنفونی و فوگ ساخت. او تعدادی کتاب هم نوشت، از جمله شرح احوال خودش، که چندان مقبول عام نشد

باری، ایگور استراوینسکی در هفدهم ژوئن 1882 متولد شد. دوران رشد و بالندگی را در شهر سن پترزبورگ گذراند. اولین درسهای پیانو و تئوری موسیقی را از پدرش گرفت که خواننده باس بود. اما آنچه ایگور خردسال را در هشت سالگی طلسم کرد و یکسره به موسیقی کشاند، تماشای باله زیبای خفته چایکوفسکی بود، چنان که سالهایی بعد، در چهارده سالگی، توانست کنسرتوی سل مینور مندلسون را اجرا کند

والدین ایگور، بی توجه به شور وافر او به موسیقی، مایل بودند تحصیل حقوق کند. پس در دومین سال قرن جدید وارد دانشکده حقوق دانشگاه سن پترزبورگ شد، ولی در چهار سال بعدی تنها در پنجاه جلسه درس شرکت کرد! با درگذشت پدر در 1902 کم‌کم از حضور در دانشکده کاست و به فراگیری موسیقی افزود. در 1905 می‌خواست وارد کنسرواتوار سن پترزبورگ شود ولی به توصیه کرساکف، که شاید بزرگ‌ترین آهنگساز روسی آن دوره بود، به تحصیل خصوصی نزد کرساکف اکتفا کرد و چنان به او نزدیک شد که حکم پدر دوم او یافت. در سال 1905 عموزاده‌اش کاترینا را به نامزدی برگزید، و در ژانویه سال بعد با او ازدواج کرد

سال 1909 بود که سوئیت آتش بازی را در سن پترزبورگ اجرا کرد، دیاگیلف، مدیر گروه باله روسی در پاریس که در میان حاضران بود آن را شنید و چنان تحت تاثیر قرار گرفت که باله پرنده آتشین را به او سفارش داد. سال بعد استراوینسکی به پاریس سفر کرد تا در نخستین اجرای جهانی باله حضور یابد. با پیوستن خانواده به او، عزم بر آن شد که چندی در دیار غرب ماندگار شوند. پس به سوئیس کوچ کردند و تا 1920 آنجا ماندند. پتروشکا و پرستش بهار همان جا آفریده شدند

سال 1920 بود که استراوینسکی به فرانسه رفت. آنجا با پله‌یل، پیانو ساز فرانسوی آشنا شد و با او به همکاری پرداخت. برای معرفی کامل پیانوهای پله‌یل به مشتریها قطعاتی تصنیف کرد که در آنها همه 88 کلاویه نواخته می‌شدند. بعد از اقامتی کوتاه در حومه پاریس، به جنوب فرانسه نقل مکان کرد، ولی سالها بعد به پاریس بازگشت و در منزل خیابان سن اونوره ساکن شد. در این اوان، بیماری سل همسرش به دخترش لودمیلا سرایت کرد. لودمیلا در 1938 ترک دنیا گفت و مادرش کاترینا سال بعد از آن. خود آهنگساز هم مبتلا شد، ولی خفیف، بعد از پنج ماه مداوا در بیمارستان بهبود یافت. سفارشی از ارکستر سنفونیک شیکاگو گرفت و به تصنیف سنفونی دو ماژور پرداخت. دعوتی هم از هاروارد دریافت کرد در 1939 برای تدریس در سال تحصیلی بعدی، ولی با شروع جنگ جهانگیر عزمش به مهاجرت به ایالات متحد جدی شد

در بدو ورود به دنیای نو به کالیفرنیا رفت و در 1945 تابعیت امریکایی گرفت، ولی در 1969 به نیویورک رفت و تا آخر عمر آنجا ماند. در سالهای اول، مانند همه مهاجران، در حلقه‌ای محدود از دوستان و بستگان روسی سر کرد، ولی خیلی زود دریافت به خاطر حرفه‌اش مجبور است از آن حلقه بسته خارج شود. با افزایش تعداد نویسندگان و موسیقی‌دانان مهاجر، با اوتو کلمپرر، ژرژ بالانشین و آرتور روبنشتاین آشنا شد. ولی نتوانست با شوئنبرگ که همسایه‌اش بود رفاقتی به هم زند

در سال 1962 استراوینسکی دعوت خروشچف، رهبر اتحاد شوروی را برای سفر به آن کشور پذیرفت، ولی بعد از دو ساعت مذاکره قانع نشد به ماندن در شوروی و به امریکا بازگشت. تا این که در ششم آوریل 1971 در 88 سالگی درگذشت. ستاره‌اش بعدها به ستاره‌های هنرمندان در بولوار هالیوود اضافه شد و در سال 1987 گرمی برای یک عمر فعالیت هنری در غیابش به او اهدا شد

ویدیویی ببینید از اجرای سوئیت پرنده آتشین توسط ارکستر نیوفیلارمونیا به رهبری خود استراوینسکی